مطالعه تطبیقی نگاره چاپ سنگی «چاپخانه»، اثر میرزا علی‌قلی خویی،

مطالعه تطبیقی نگاره چاپ سنگی «چاپخانه»، اثر میرزا علی قلی خویی،

در آخرین صفحه های نسخه چاپ سنگی خمسه نظامی- که از سال 1264 هـ. ق به جا مانده است و در کتابخانه ملّی تهران نگهداری می شود- نگاره ای تحسین شدنی از میرزا علی قلی خویی، استاد چاپ سنگی دوره ناصری، وجود دارد. این نگاره که «چاپخانه» نام دارد، مراحل آماده کردن کتاب را از ابتدا تا آخرین مرحله که چاپ سنگی آن است، به طور مفصّل نشان می دهد. این نگاره، از نظر ساختار بصری، بیان محتوایی و ترکیب بندی خطی، به نگا...

نقدی بر کتاب عجائب المخلوقات قزوینی در تصاویر چاپ سنگی علیقلی خویی

نقدی بر کتاب عجائب المخلوقات قزوینی در تصاویر چاپ سنگی علیقلی خویی

زکریای قزوینی مجموعه ای از واقعیت تا خیال، دیده ها تا نادیده ها، تاریخ تا افسانه، و علم تا جادو را در کتابی گرد آورده و آگاه از عمل خویش، آن را عجائب المخلوقات و غرایب الموجودات نامیده است. این اوج و فرود واقعیت تا تخیل خوانندۀ آن روزگار را که هنوز میان این دو امر مرزی محسوس قائل نبوده است، به اندیشیدن وا می داشت؛ زیرا همان گونه که برای اثبات آن دلیلی وجود نداشته، برای تکذیب آن نیز دلیلی در دست...

بررسی تطبیقی نسخه خطی عجایب المخلوقات قزوینی با نسخه چاپ سنگی(نسخه خطی موجود در کتابخانه دانشگاه کامبریج و نسخه چاپ سنگی علیقلی خویی)

انسان از همان روزگار نخست که میدان بینش محدودی داشته تاکنون که دل ذره را شکافته است همواره در برابر بدایع خلقت اظهار تعجب کرده و این ژرف نگریستن به همان عجایب، او را به تجسس و تفحص وا داشته است. آنچه که امروز به نام دانش نصیب بشریت شده است در واقع کشف راز و رمز همان عجایب است، اگرچه برخی بدین عجایب نگرشی سطحی داشته و فقط به نقل آن بسنده کرده اند. آنچه درباره عجایب نامه ها می توان گفت این است ک...

بازشناسی رقم نقاش در نسخ چاپ سنگی دورة قاجار مطالعة تطبیقی نسخة چاپ سنگی نوش‌آفرین گوهرتاج محفوظ در کتابخانة آستان قدس رضوی و آثار میرزا نصراله

در نسخ مصور چاپ ‌‌سنگی- اگر نسخه افتادگی نداشته ‌باشد- نام و رقم کاتب در صفحة اول یا آخر آمده‌ است. این در حالی است که در بسیاری از این نسخ، نام هنرمند تصاویر ذکر نشده‌ است. نمونه‌ای از این مورد، نسخه‌‌‌‌ای از داستان عامیانة فارسی است به‌نام نوش‌آفرین گوهرتاج که با تاریخ کتابت 1308 ﻫ.ق. در کتابخانة آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و یازده تصویر ماهرانه اما بی‌رقم دارد. در این پژوهش با هدف بازشناسی...

نشانه‌معناشناسی تفسیر اجتماعی میرزاعلی‌قلی خویی از حافظ در تصویرسازی دیوان چاپ سنگی ۱۲۶۹

Mirza Ali Qoli Khoie, the famous illustrator of lithographic books of Qajar era, has presented interpretations of Hafiz poetry according to cultural and social needs of his own age in his illustrations. The lithographic Divan-e-Hafiz of 1269 AH is one of the first illustrated ones which was prepared to publish widely. Therefor the discursive positioning of Ali Qoli in this book is very importan...